Nhật Bản (Nhật: 日本 Hepburn: ⓘ hoặc ⓘ), tên đầy đủ là Nhật Bản Quốc (日本国 Nihon-koku hoặc Nippon-koku),[15] là một quốc gia và đảo quốc ở khu vực Đông Á, nằm bên rìa phía đông của biển Nhật Bản và biển Hoa Đông, phía tây giáp với bán đảo Triều Tiên qua biển Nhật Bản, phía bắc giáp với vùng Viễn Đông của Nga qua biển Okhotsk và phía nam giáp với đảo Đài Loan qua biển Hoa Đông. Nhật Bản là một phần của vành đai lửa và trải dài trên một quần đảo bao gồm 6852 đảo nhỏ; trong đó 5 hòn đảo chính bao gồm Hokkaido, Honshu, Shikoku, Kyushu, và Okinawa. Nhật Bản hiện nay không có thủ đô chính thức về mặt pháp lý mặc dù Tokyo; đô thị lớn nhất, thường được coi như là thủ đô cũng như là trung tâm văn hoá, chính trị và kinh tế. Các thành phố lớn khác bao gồm có Yokohama, Osaka, Nagoya, Sapporo, Fukuoka, Kobe và Kyoto.
Nhật Bản là quốc gia đông thứ 12 thế giới, đồng thời là một trong những quốc gia có mật độ dân số và đô thị hóa cao nhất. Khoảng 3/4 địa hình của Nhật Bản là đồi núi, chia thành 47 tỉnh thuộc 8 vùng địa lý. Vùng thủ đô Tokyo là đại đô thị đông dân nhất thế giới.
Con người đã định cư tại Nhật Bản ngay từ thời thời đại đồ đá cũ. Những ghi chép đầu tiên đề cập đến quốc gia này nằm trong các thư liệu về lịch sử Trung Hoa có từ thế kỷ 1 sau Công Nguyên. Thoạt đầu, văn hóa Nhật Bản chịu ảnh hưởng từ các vùng đất khác trong đó chủ yếu là Trung Hoa, tiếp đến là giai đoạn phong kiến chuyên chế tương tự các nước láng giềng trước khi hình thành những nét văn hóa riêng biệt. Từ thế kỷ 12 đến năm 1868 là thời kỳ Edo. Quốc gia này bước vào quá trình tự cô lập kéo dài trong suốt nửa đầu thế kỷ 17 và kết thúc vào năm 1853. Gần hai thập kỷ kế tiếp là các cuộc nội chiến và bạo loạn trước khi Thiên hoàng Minh Trị lên ngôi, bắt đầu công cuộc tái thiết; khai sinh Đế quốc Nhật Bản và bắt đầu xâm chiếm Triều Tiên, Trung Quốc và Thái Bình Dương. Năm 1937, Nhật Bản tham chiến trong chiến tranh thế giới thứ hai với tư cách là một đồng minh của phe Trục, các cuộc chiến tranh Trung – Nhật (1937) cùng chiến tranh Thái Bình Dương đã nhanh chóng lan rộng từ năm 1941 và kết thúc vào năm 1945 với sự đầu hàng vô điều kiện của chính phủ quân phiệt sau vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki của Hoa Kỳ. Sau chiến tranh, Nhật Bản từ bỏ quyền tuyên chiến, chính phủ quân chủ chuyên chế bị bãi bỏ và chế độ quân chủ lập hiến được thông qua.
Nhật Bản ngày nay là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, OECD, G20 và G7. Sau chiến tranh, Nhật Bản có mức độ tăng trưởng kinh tế thần tốc trước khi trở nên trì trệ từ năm 1995. Năm 2025, nền kinh tế Nhật Bản lớn thứ 5 thế giới theo GDP danh nghĩa cũng như thứ 5 theo PPP. Nhật Bản được xếp hạng rất cao trong chỉ số phát triển con người đồng thời có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới mặc dù đang có sự suy giảm dân số[16] cũng như tỷ lệ tự sát cao.[17][18]